“Bana göre Metaverse yeni bir çağ adı. Ama o çağ henüz gelmedi. ICQ dönemindeki internet olanakları ve günümüz internet olanaklarını karşılaştırırsanız Metaverse’ü daha iyi anlayabilirsiniz”

Bugünlerde memlekette toplu olarak edindiğimiz bir hobimiz olduğuna inanıyorum. O da düzenli aralıklarla internette ev kiralarına bakmak. Gerçi hobi dediğin şeyin amacı günlük stresten biraz olsun uzaklaşmak olmalı. Bu hobide ise her sekmeyi açtığında bir ‘Yuh!’ nidası eşliğinde kazanda kaynayan stres biraz daha fokurduyor.

Artan ev kiraları sadece el yakmakla da kalmıyor artık. Yakın bir zamanda ev sahibinin zam yapmasına sinirlenen kiracı, oturduğu evi yakmıştı.

Yine bir gün hobimin peşinde dünyadan gerçekliğimi koparmışken, aklıma Metaverse arsa ilanlarına bakmak geldi. Arsa bulamadım ama satılık Metaverse alan adları buldum. Emlak sektörü bu işin geleceğinde var gibi duruyor. Mesela metaversegayrimenkul.com’u bir vatandaşımız 110 milyon liraya satıyor.

Zaten Metaverse konusunda hepimizin kafası karışık. Bir de bu arsalar, araziler eklendi. Hâl böyle olunca, bir bilene danışıp Metaverse ve arsa/arazi gibi konularda merak ettiklerimi öğrenmek istedim.

VerseIstanbul’un kurucusu Mehmet Acar, 2010 yılından beri sanal gerçeklik evrenleri tasarlıyor ve artırılmış gerçeklik projeleri üretiyor. Bugüne kadar ülkemizde ve yurt dışında birçok firmaya iletişim, iş güvenliği, eğitim, oryantasyon, tanıtım temalı, gelişip büyüyebilen sanal gerçeklik alanları tasarlamış. İşte o merak edilenler ve Acar’ın yanıtları…

– Metaverse’ün kelime anlamı nedir?

Kelime anlamı olarak evren ötesi ya da öte evren olarak çevirebiliriz.

– Peki işlevi nedir?

Merak ettiğimiz bir şey var diyelim; filler olsun mesela. Ne yaptık, bilgisayarın başına geçtik, internette bir arama motoruna fil yazdık. Birçok haber, makale, fotoğraf, video geldi karşımıza. Biz de merak ettik videolardan birini açtık ve ekrandan izlemeye koyulduk.

Metaverse’de ise o fillerin yanına gidip, yaşadıkları yeri görüyoruz. Dokunabiliyoruz, kokularını alabiliyoruz. Hatta, birlikte yürüyebiliyoruz.

– Nasıl oluyor bu?

Öncelikle ihtiyacımız olan bir sanal gerçeklik headset. Ülkemizde VR gözlüğü olarak biliniyor ama yanlış bir tanım bu bana göre. Headset kafamıza geçirdiğimiz ve içinde işletim sistemi lensleri olan bir aygıt. Taktığınızda çevrenizle görüntü ilişiğiniz kesiliyor ve izlediğiniz görüntünün, oyunun içinde hissediyorsunuz kendinizi. Teknik olarak içindesiniz aslında.

– Gelelim fillere…

Daha önceden filler hakkında çekilmiş 360 derece bir videonun ya da simule edilmiş bir ortama, bu sanal gerçeklik kafa aygıtlarıyla bağlanıp, o videonun içine girebiliyorsunuz. Simule edilen ortamlarda ise yine yürüme, koku alma, dokunma aparatlarıyla bu aygıta bağlanıp tüm bu eylemleri gerçekleştirebiliriz. “Haa bu muymuş Metaverse?” derseniz, tabii ki sadece bu değil.

– Başka neler yapabiliyoruz?

Az önce ne yaptık? Ekrandan sadece izleyip bilgi alabileceğimiz bir konunun içine girdik ve deneyimledik. İşte Metaverse gerçekleri ve hayal edebileceğiniz -gerçek hayatta olsun ya da olmasın- her şeyin deneyimini sizin için gerçekleştiriyor. Metaverse çağında her şey hayal gücümüzle sınırlı!

– Deneyim çok geniş bir kavram değil mi?

Metaverse hayatımızın her alanında müşteri hizmetlerini yepyeni bir seviyeye taşıyacak. Bu teknolojinin günlük hayatımızın bir parçası haline gelmesi yıllar alacak olsa da tüketiciler bunu zaten aktif olarak benimsiyorlar.

Deneyim ekonomisinde insanlar sadece ürün, hizmet veya özellik alıp satmazlar. Ayrıca arkalarındaki deneyimleri ve duyguları da isterler. Metaverse’te bu paradigmanın ana akım olacağını düşünüyorum. Kripto para piyasasının genişlemesiyle, insanlar bu deneyimler için iyi meblağlar ödüyorlar.

– Deneyim ekonomisi nasıl işliyor?

Deneyim ekonomisinde başarılı olmak için, bir şirketin satışların ötesine geçmesi ve müşterilerin çıkarlarını, ihtiyaçlarını ve deneyimlerini ön plana çıkarması gerekir. Özellikle de ‘Özelleştirilmiş Sanal Gerçeklik Evrenleri’ni üreten şirketler, olumlu müşteri deneyimleri yaratarak bir satış departmanı olmadan bile rekabeti kazanabilir ve satış üretebilir.

Bir şirket dijital çağda ve daha sonra Metaverse’de başarılı olmak istiyorsa, ileri teknolojiyi kullanmak yeterli değildir. Gelişmiş değer sağlamak gereklidir. Temel işlevlerin ötesine geçmeli ve müşterilerine daha iyi bir deneyim sunmalıdır.

– İnsanlar sosyalleşmek için hatta bir sevgili bulabilmek için fiziksel olarak yeni ve popüler mekânları tercih eder. Sizce bunun artık Metaverse’te gerçekleşecek olması mümkün mü?

Evet, hem de fazlasıyla. İnsanlar, sevgili bulabilmek ya da sosyalleşmek için birçok uygulama -Tinder gibi- ve web sitesi kullanıyor. Hatta gerçek hayattan da daha fazla. Bir ileri versiyonda yani Metaverse sayesinde deneyimleyebileceklerini düşünürsek daha da artacaktır. Aslında vakit ve nakit kaybını engelleyen bir durum bu iyi düşünürseniz.

– Bu gerçekleşirse insanlık ve ilişkiler distopik bir evrene dönüşebilir mi?

Sanmıyorum.

– Metaverse’te kriptopara mı kullanacağız?

Şu anda kredi kartımızla da işlem yapılıyoruz fakat ileride sadece kripto para kullanılacağına eminim.

– Bir de bu arsa alma işleri var. Kim satıyor bu arsaları?

Aslında çok da yerine oturmamış bir kavramın (metaverse) içerisinde pek de geleceği belli olmayan firmaların sattığı dijital çizimler bu arsalar. Yatırım yapılmalı yapılmamalı mı ben bilemem. Ama yatırım yapacaklara tavsiyem de günlük hayattaki bütçelerini sarsmayacak kadar olabilir.

– Adım adım ilerlersek, bir arsa almak için hangi yolları izlemeliyiz?

Benim bildiğim siteler arasında Sandbox, Axie Infinity, Decentraland, Ovr, MatrixWorld Land Sale, Mana, Next earth, Blocktopia, Myneighboralice var.

Mesela Sandbox’da işlem nasıl yapılır sırasıyla bakalım:

Burada birçok kişi ve şirketin sanal gerçeklik dünyasından arazi satın almış olduğunu görüyoruz. Sandbox arsa alma ile ilgili olarak yerine getirmeniz gereken bazı unsurlar var; öncelikle https://www.sandbox.game/en/ web adresine giriş yapmanız gerekiyor.

Sıralarsak şöyle:

1. Sandbox Market resmi sitesine giriş yapın.

2. Sağ üst köşede bulunan “Kayıt Ol” butonuna tıklayın.

3. Üye kaydınızı gerçekleştirerek giriş yapın.

4. Sandbox Metamask cüzdanı edinin.

5. Arsa alabilmek için Sandbox (SAND) Coin alın.

6. Arsa haritası üzerinden arazi alacağınız dünyayı seçin.

7. Arazi alırken işlek, büyük ve yol üstü arazileri kontrol edin.

8. Karar vermiş olduğunuz parseli seçin.

9. SAND Coin ya da Metaverse Coinler ile araziyi satın alın.

10. Satın almış olduğunuz araziyi kendinize göre şekillendirin.

Tabii ki arazi satılan sitelerin işleyişleri ve yapılan işlemler farklı olacaktır.

– Peki arazi almak hakkında ne düşünüyorsunuz?

Metaverse arazileri Metaverse ekosistemindeki yatırımlardan biridir. Zira bu araziler, tıpkı gerçek hayatta olduğu gibi zamanla değer kazanabilen ve kaybedebilen dijital varlıklardır. İnsanlar arazileri alıp satabilir veya kiralayabilir, bu yatırımlarından pasif gelir elde edebilirler.

Ama kesinlikle ve kesinlikle tavsiyem; konuyu çok iyi anlamadıysanız çok iyi bilen birinden yardım almadan asla başlamayın. Bu sitelerin bazıları oyun, bazıları proje. Karar vermeden önce hem işlem yaptıkları kripto parayı araştırmaları hem de dijital arsayı satan siteyi araştırmanızı öneririm.

– İlerde emlak zengini gibi Metaverse arsa zengini olan insanlar olur mu?

Evet olabilir.

– Yeni bir ‘Kastelli / batık bankerler’ vakası çıkar mı?

Kesinlikle çıkar, çıkıyor da.

– Risklere karşı kişisel danışmanlıklar alınmalı mı?

Evet, kesinlikle. Çünkü Metaverse; yeni bir gerçeklik, iş birliği fırsatları sunan, ekonomik üretim için alt yapı ve etkileşim olanakları tanıyan, farklı gelişmiş teknolojilerin eş zamanlı ve entegre bir biçimde kullanıldığı ve tüm bunların doğru yapıldığı zaman ekonomisi olan her şeye büyük katkılar sağlayan bir sistem. İnternetin olmadığı zamanlar ve olduğu zamanlarla kıyaslayabilirsiniz. İnternet hayatımıza ne gibi fırsatlar getirdi bir düşünün, şimdi onun kat kat daha fazlası bizleri bekliyor.

– Güvenilir bir danışman nasıl bulunur?

Güvenilir danışman / yönetici için öncelikle portfolyosuna bakmalarını öneririm. Sonrasında daha önce gerçekleştirdiği projeleri deneyimlemelerini öneririm. Ha herkes anasının karnından bir Metaverse uzmanı olarak doğmuyor ama bugün için yapacak da başka bir şey yok. Çünkü konunun başındayız henüz hatta başlamadı bile. Şu an suistimal edilmeye çok açık bir konu bu açıkçası.

– Basın özgürlüğü açısından bakarsak -Türkiye’de gazetecilerin başına gelenler malum- bakarsak geleceğin özgür haber alma/ verme alanı Metaverse olabilir mi? Basın/ medya Metaverse’den nasıl faydalanabilir?

Basın ve medyaya faydaları çok fazla olacak. Aslında bu soru bile başlı başına bir söyleşi konusu. Öncelikle Metaverse çağının getireceği avantajlar neler onları iyi anlamak lazım.

Deneyimsel İnternet: Yani bir televizyon kanalında canlı bir tartışma programını izlemek yerine o canlı yayına ordaymış gibi katılabiliriz mesela. Bir röportaj sırasında ordaymış gibi yan koltukta oturup izleyebilir hatta soru da sorabiliyoruz artık. Mesela maçları stattaki koltuğumuzdan izleyebiliyoruz, üstelik dünyanın neresinde olursanız olur.

Reklamlar: Dünyanın istediğiniz her noktasına ücretsiz reklam verebileceğinizi düşünün, bunu şu an yapabiliyoruz.

Mesela T24 şu ana kadar yayımlanan tüm haberleri, makaleleri, röportajları, NFT yaparak satışa sunabilir ve isteyen herkes bunları satın alıp kendi haber kaynaklarında yayımlayabilir.

Bunun müthiş bir gelir kapısı olacağı kanısındayım. Ayrıca başka birçok parlak fikrim var fakat bunları şu an için açıklayamam.

Yani diyeceğim şu; en küçüğünden en büyüğüne tüm medya sektörü Web 3.0, 5G ve Metaverse’ün getireceklerine yatırım yaparsa şimdiden Youtube, Spotify, Netflix, Facebook, Twitter kadar büyük olabilirler. Unutmayın bu saydığım tüm markalar WEB 2.0’ın avantajlarını görüp, sıfırdan başlamış firmalar. Evet, gözümüzde büyütmeyelim başladıkları noktayı. Hepsi sıfırdan başladı.

Bana göre Metaverse yeni bir çağ adı. Ama o çağ henüz gelmedi. Şu an ICQ dönemindeki internet olanakları ve günümüz internet olanaklarını karşılaştırırsanız daha iyi anlayabilirsiniz.